Agresja u psów to jeden z częściej zgłaszanych behawiorystom problemów. Wbrew pozorom, nie dotyczy to wyłącznie adoptowanych psów i psów ras tzw. groźnych – zwierzęta mogą przejawiać agresywne zachowania w dowolnym momencie życia, niezależnie od rasy i sytuacji. Niewątpliwie jest to poważny problem, który pogłębiając się, skutecznie utrudnia współegzystowanie. Warto jednak zrobić wszystko, by korzystnie go rozwiązać i zostawić za sobą. Uśpienie agresywnego zwierzęcia to zdecydowanie ostateczne rozwiązanie! Jak radzić sobie z agresywnym zachowaniem psa?
Rodzaje agresji u psów
Na początku należy zaznaczyć, że agresywny pies nie równa się psu niebezpiecznemu, tak samo jak nie każdy pies, który ugryzie zostaje uznany za niezrównoważonego. Agresja to rodzaj komunikacji zwierzęcia z człowiekiem, wynikający z przeróżnych powodów i przyczyn i zwykle nie powstaje z dnia na dzień. Najlepszym rozwiązaniem jest udanie się z psem do behawiorysty i rozpoczęcie terapii, ale nie każdy może sobie na to pozwolić. Trzeba być świadomym, że oduczanie psa agresywnych zachowań będzie długim procesem, wymagającym cierpliwości i konsekwencji nie tylko od właściciela, ale też od całej rodziny czy współmieszkańców. Jakie są rodzaje agresji u psów? Można wyróżnić dwa podstawowe jej rodzaje: afektywna, wynikająca z poczucia zagrożenia i nieafektywna, która rodzi się z chęci otrzymania nagrody, pewnego rodzaju wymuszenia. Najczęstszym rodzajem agresji u psów jest agresja lękowa, czyli afektywna. Wyróżnia się konkretną postawą na czynnik wywołujący takie zachowanie: pies kuli pod siebie ogon, kładzie uszy po sobie, może się trząść, popiskiwać i oddawać mocz. W przypadku agresji nieefektywnej pies jest pewny siebie, stawia ogon i patrzy prosto w oczy, innymi słowy – prowokuje.
Jakie są powody agresywnego zachowania u psów?
Skąd wynika takie zachowanie? Jak już wspomnieliśmy, przyczyn powstawania agresji u zwierząt jest mnóstwo. Mogą one odczuwać agresję w stosunku do przedmiotów, do ludzi, do dzieci, do innych psów lub innych zwierząt lub do miejsc czy w konkretnych sytuacjach. W podwyższonej grupie ryzyka zachowań agresywnych są psy po przejściach, czyli w przeszłości traktowane z przemocą i te, które przeżyły w swoim życiu traumę. Inną przyczyną jest tzw. agresja wyuczona od matki – szczenięta dorastając przejmują schematy zachowania matek lub psów, z którymi się wychowują. Niektóre psy z ras groźnych przejmują pewne cechy dziedzicznie, jednak nie oznacza to, że będą niebezpieczne. Kluczową przyczyną agresywnych zachowań psów jest wychowanie oparte na obalonej już wielokrotnie teorii dominacji. Dominujący właściciel, który podporządkowuje sobie zwierzę metodą bolesnych kar cielesnych oraz krzykiem i negatywnymi komunikatami, wychowuje psa w nieustannym lęku i poczuciu zagrożenia o życie. Kumulowany lęk stopniowo przeradza się w agresję, która jest niczym więcej jak obroną przed dominującym właścicielem, może wtedy dojść do ataku. Pies wychowywany według teorii dominacji nie wie, czego spodziewać się po właścicielu i ulega frustracji. Inną przyczyną agresji są różnego rodzaju choroby o podłożu neurologicznym. Pies może wykazywać zachowania agresywne w chwili ostrego bólu, kiedy np. jest chory lub dziecko ciągnie go za ogon lub w inny sposób uszkadza jego ciało. Trzeba być świadomym, że za agresję psa w stosunku do dzieci odpowiadają wyłącznie rodzice, których obowiązkiem jest właściwe edukowanie pociech na temat opieki nad zwierzętami.
W jaki sposób poradzić sobie z agresywnym psem?
Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z agresją u psa jest terapia z wykwalifikowanym behawiorystą. Zanim jednak zostaną podjęte odpowiednie kroki, można zastosować kilka innych środków zaradczych. Po pierwsze, jeśli zostanie zidentyfikowany obiekt, przez którym zwierzę czuje lęk i wywołuje w nim agresję, ważna jest izolacja psa. Unikanie sytuacji prowokujących takie zachowanie wpłynie pozytywnie na samopoczucie zwierzęcia, które odzyska chociaż trochę spokoju. Kolejną rzeczą, na jaką powinno się zwrócić uwagę jest szkolenie komend i posłuszeństwa w systemie nagradzania za dobrze wykonane polecenia, a nie karanie! Wyraźne stawianie granic, ale i pozytywne wsparcie, da zwierzęciu poczucie, że jego właściciel jest pewny siebie (więc nie można na nim niczego wymusić), ale też dobry i przyjacielski (daje poczucie bezpieczeństwa). Innym sposobem na oduczanie psa agresywnych zachowań jest socjalizacja ze zrównoważonymi psychicznie psami, od których nasz pies może się uczyć właściwych schematów postępowania – na zasadzie działania grupowego. To, co może zrobić właściciel, to większe poświęcanie uwagi i zapobieganie nudzie. Działa na zasadzie podobnej jak w przypadku ludzi – pies zostawiony sam sobie ma mniejsze szanse na pozbycie się złych schematów. Częstsze spacery, ćwiczenia i wspólne aktywności, podczas których pies będzie nagradzany za współpracę, będą wzmacniać poczucie bezpieczeństwa zwierzęcia. Metodą, którą często stosuje się podczas terapii jest przeciwwarunkowanie. To trudna technika, wymagająca dużej wrażliwości na komunikaty wysyłane przez zwierzę. Polega ona na nagradzaniu psa za dobre zachowanie w zetknięciu z czynnikiem wywołującym agresję. Trudność polega na tym, że nie wprawna osoba może niechcący utrwalić w psu agresywne zachowania – dlatego tutaj potrzebny jest behawiorysta.
Joanna Magowska
Wywóz gruzu poremontowego na terenie Krakowa i okolic
