Tarczyca to niewielki narząd, jednak o ogromnym znaczeniu dla funkcjonowania całego organizmu. Należy ona do gruczołów wydzielania wewnętrznego, jeśli liczba wytwarzanych przez nią hormonów jest zbyt mała, mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy.
Niedoczynność tarczycy, a więc sytuacja, gdy poziom wytwarzanych przez nią hormonów jest zbyt niski, jest jednym z najpowszechniejszych zaburzeń funkcjonowania tego organu. Szacuje się, że już co piąty Polak ma ten problem – częściej na niedoczynność tarczycy cierpią kobiety oraz osoby po sześćdziesiątym roku życia.
Coraz częściej diagnozuje się też niedoczynność tarczycy, której przyczyną jest choroba Hashimoto – to przewlekłe zapalenie tarczycy o charakterze autoimmunologicznym.
Leczenie niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy bezwzględnie wymaga leczenia. Dlatego jeśli zaobserwujesz u siebie takie objawy, jak tycie, zatrzymywanie wody i opuchlizna, obrzęk dłoni i twarzy, sucha skóra i włosy, ciągłe uczucie zimna koniecznie skontaktuj się z endokrynologiem. Warto też wiedzieć, że niedoczynność tarczycy może wywoływać stany depresyjne, a więc w przypadku obniżonego nastroju także warto udać się do endokrynologa i wykonać podstawowy pakiet badań.
W leczeniu tarczycy ważną funkcję wspomagającą pełni dobrze dobrana dieta. Oczywiście nie zastępuje ona leczenia farmakologicznego i absolutnie nie wolno z niego rezygnować za namowami części „ekspertów”, którzy proponują „naturalne diety leczące tarczyce”. Jednak istotnie dobrze dobrany jadłospis przyspieszy uregulowanie pracy tarczycy. Pomoże też ustabilizować metabolizm oraz zapanować nad problemami z waga, które towarzyszą tej chorobie.
Co jeść przy niedoczynności tarczycy?
W przypadku niedoczynności tarczycy bardzo ważne jest, żeby dbać o kaloryczność posiłków, bo metabolizm jest wyraźnie wolniejszy, więc łatwo może pojawić się nadmiar kilogramów. Jednocześnie nie powinno się stosować radykalnych diet odchudzających. Należy skomponować zdrowy jadłospis – obowiązują tu generalne zasady właściwej diety. Kluczowe są jednak takie składniki jak: jod, żelazo, cynk, selen, a także witamina D3. Ta ostatnia często jest suplementowana zgodnie zaleceniami endokrynologa, ale warto też zadbać o jej naturalne źródła w codziennym jadłospisie. Co zatem jeść?
- Ryby i owoce morza są bardzo ważne w diecie przy niedoczynności tarczycy i należy spożywać je jak najczęściej. Zawierają witaminę D3, a przy tym także sporo jodu. Dorsz czy makrela mają ich szczególnie dużo. Jednocześnie ryby zawierają zdrowe tłuszcze, które pomagają ustabilizować metabolizm, pozytywnie wpływają na odczuwanie sytości a także są niezbędne dla dobrego metabolizmu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).
- Kasze, przede wszystkim kasza jaglana czy gryczana zawierają dużo cynku.
- Pieczywo pełnoziarniste także jest dobrym źródłem cynku
- Orzechy są źródłem selenu
- Rośliny strączkowe, z wyróżnieniem grochu – ważne źródło jodu
- Brokuły – zawierają jod, są źródłem witamin, a przy tym są niskokaloryczne
- Chude mięso jest najlepszym źródłem białka w niedoczynności tarczycy. Rekomendowane są takie gatunki jak indyk, kurczak, królik, chuda wołowina. Nie należy spożywać mięsa zbyt często
- Podroby to mięso, które jest znakomitym źródłem żelaza. Z tego względu należy też sięgać po buraki, bób, awokado i pestki dyni
Jakich produktów unikać przy niedoczynności tarczycy?
Z jadłospisu należy wyeliminować przede wszystkim te produkty, które negatywnie wpływają na przyswajanie jodu. Są to przede wszystkim warzywa kapustne. Należy też z umiarem spożywać soję, bo może ona negatywnie wpłynąć na syntezę hormonów tarczycy.
Oczywiście z diety należy też wyeliminować dania typu fast food, słodkie napoje i słodycze. Są to bezwartościowe tzw. puste kalorie, które sprzyjają tyciu – a osoby z niedoczynnością tarczycy muszą szczególnie uważać na utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Niedoczynność tarczycy: o czym jeszcze pamiętać przy układaniu diety?
Należy dbać o to, by jeść regularnie: od czterech do pięciu posiłków dziennie. Należy też pamiętać o piciu odpowiednich ilości wody – minimum półtora litra. Ponieważ przy niedoczynności tarczycy często dokucza ciągłe uczucie chłodu, możemy też sięgać po napoje rozgrzewające, unikając jednak tych z cukrem. Rozgrzewający napój z imbirem i cytryną pomoże uporać się z tym problemem.
A co z glutenem?
Obecnie bardzo modna jest dieta bezglutenowa. Wykluczenie glutenu rekomendują jednak często nie eksperci, ale celebryci, którzy specjalistami w żadnym wypadku nie są. Skąd pomysł na zastosowanie diety bezglutenowej w przypadku niedoczynności tarczycy, a szczególnie choroby Hashimoto? Otóż istotnie często choroba ta współwystępuje z celiakią – wówczas wykluczenie glutenu jest bardzo istotne. Jeśli jednak takiej choroby współistniejącej nie ma, stosowanie diety bezglutenowej w przypadku niedoczynności tarczycy nie jest zalecane. Należy też pamiętać, że dieta bezglutenowa nie jest dietą odchudzająca. Efekt spadku masy ciała często wynika z tego, że eliminując gluten, rezygnujemy jednocześnie z ciastek i niezdrowych przekąsek. Jeśli jednak wyeliminujemy słodycze, osiągniemy ten sam efekt, bez wykluczania z codziennego jadłospisu glutenu. Jednocześnie należy pamiętać, że dieta bezglutenowa może zwiększać problem z zaparciami, które i tak występują często u osób cierpiących na niedoczynności tarczycy.
Anna Pawłowska
Z wykształcenia - kulturoznawczyni, z zawodu – kobieta pisząca. Prywatnie - wielbicielka nowych miejsc, nowych smaków i nowych wyzwań. Miłośniczka literatury non-fiction, rosyjskich kryminałów i militariów.
